เป็นสิ่งที่น่ายินดีที่พระศาสนจักรได้นำเอาการฉลองนักบุญมรณสักขีรุ่นแรกๆ ของกรุงโรม เข้ามาไว้ในปฏิทินพิธีกรรมของพระศาสนจักร เพราะหลังจากการปรับปรุงปฏิทินพิธีกรรมหลังพระสังคายนาวาติกันที่ 2 แล้ว ปรากฏว่านักบุญมรณสักขีรุ่นแรกๆ ของกรุงโรม ซึ่งเคยมีอยู่แต่เดิมแล้วได้หายไป

แม้ว่านักบุญเหล่านี้จะเป็นที่รู้จักกันดี และได้รับการเคารพให้เกียรติมากในพระศาสนจักรตะวันตกก็ตาม  ส่วนใหญ่นักบุญเหล่านี้เป็นนักบุญที่เรารู้จักประวัติของท่าน (ที่โลดโผน) ก็เป็นเพราะว่า บรรดาคริสตชนที่มีใจศรัทธาทั้งหลาย หรือเป็นต้น ผู้ที่เคารพให้เกียรติ และรักท่านเป็นพิเศษ ได้พยายามที่จะปรุงแต่งประวัติชีวิตของท่าน ไปในทางเชิงนิยายมากกว่า โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับการเป็นมรณสักขีของท่าน

ตามปฏิทินที่ได้รับการปรับปรุงใหม่  เราฉลองบรรดานักบุญปฐมมรณสักขี ของพระศาสนจักรที่กรุงโรมหลังวันฉลองนักบุญอัครธรรมทูต  เปโตรและเปาโล ซึ่งได้เป็นผู้ตั้งพระศาสนจักรนี้ขึ้น  นักบุญมรณสักขีจำนวนนับไม่ถ้วนเหล่านี้ ได้ตกเป็นเหยื่อของการเบียดเบียนศาสนาในสมัยจักรพรรดิเนโร

การเบียดเบียนศาสนาอันร้ายกาจทารุณนี้ได้ระเบิดขึ้น หลังจากกรุงโรมได้เกิดเพลิงไหม้ เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม ค.ศ. 64  นักบุญเคลเมนส์ ชาวโรมได้ยกย่องสรรเสริญสดุดีนักบุญมรณสักขีเหล่านี้ และแม้ กอร์นีลีอุส  ตาซิตุส ซึ่งเป็นนักประวัติศาสตร์ต่างศาสนา ก็ยังได้พูดถึงนักบุญเหล่านี้ด้วย Annales15,44

พวกท่านเหล่านี้ได้เป็นพยานยืนยันความเชื่อ และได้สิ้นใจเป็นมรณสักขี ในสมัยที่การเคารพนักบุญมรณสักขียังอยู่ในขั้นเริ่มต้นเท่านั้น และยังไม่ได้นำเข้ามาเป็นวันฉลองในพิธีกรรม

นักบุญ เคลเมนส์ ชาวโรมได้เขียนไว้ว่า “บรรดาผู้เลือกสรรจำนวนนับไม่ถ้วน ซึ่งได้ทนทุกข์ทรมานเป็นอันมาก เพราะความอิจฉาริษยา ได้เสียสละตัวเองเป็นแบบอย่างที่งดงามที่สุดในระหว่างพวกเรา”      (จดหมายถึงชาวโครินธ์ 6 )

คำภาวนาทูลขอและข้อปฏิบัติ
1. ขอให้บรรดามรณสักขี ได้ช่วยชี้แสดงให้เราเห็นว่าท่านได้ยืนหยัดอยู่ในความเชื่อด้วยวีรกรรมอย่างใดบ้าง
2. ให้เราได้เรียนรู้จากบรรดานักบุญมรณสักขีว่า จะไม่มีวีรกรรมหรือพฤติกรรมที่น่ายกย่องสรรเสริญ ถ้าหากว่าไม่มีความรักอยู่ในวีรกรรมนั้น
3. ขอให้เราได้แน่ใจว่า การเป็นมรณสักขีนั้น เป็นสัญลักษณ์ของความหวังอันยิ่งใหญ่
4. ข้าแต่พระคริสตเจ้า โปรดให้เราทุกคนได้สามารถยืนหยัดสู้ทนและ  ซื่อสัตย์ในการทดลองด้วยเถิด

ข้อมูลจากเวปไซด์อัครสังฆมณฑลกรุงเทพ